Vluchtdeuren en panieksluitingen: hoe voldoe je aan de strengere eisen in de praktijk?

Sinds 1 januari 2024 gelden strengere eisen voor vluchtdeuren en panieksluitingen. Voor alle projecten – zowel nieuwbouw als renovatie – moet aantoonbaar gewerkt worden met gecertificeerd en CE-gemarkeerd hang- en sluitwerk. Het is dus niet langer voldoende om het “gewoon goed geregeld” te hebben; alles draait om aantoonbaarheid en controleerbaarheid.

Dit houdt in dat uitsluitend producten toegepast mogen worden die voldoen aan de actuele normen voor vluchtdeuren. Ook de montage, traceerbaarheid en documentatie spelen een cruciale rol. Bij een inspectie moet direct aangetoond kunnen worden dat alles klopt.

Belangrijkste technische eisen voor vluchtdeuren

De keuze en uitvoering van een vluchtdeur hangen af van het gebruik van het gebouw en het aantal personen dat er gebruik van moet kunnen maken. Belangrijke eisen zijn onder andere:

• Draairichting: een deur mag niet tegen de vluchtrichting indraaien wanneer er meer dan 37 personen op die uitgang zijn aangewezen. Een nooddeur mag bovendien geen schuifdeur zijn.
• Bediening: deuren moeten zonder sleutel of ingewikkelde handeling geopend kunnen worden:
  • door lichte druk tegen de deur, of
  • met een ontsluitingsmechanisme dat geschikt is voor nood- of panieksituaties.
• Vrije doorgang: minimaal 0,85 m breed en 2,10 m hoog bij nieuwbouw.
• Doorstroomcapaciteit: afhankelijk van de breedte en openingshoek, variërend van 90 tot 135 personen per meter vrije doorgang.
• Zelfsluitendheid: brand- en rookwerende deuren moeten zichzelf sluiten.
• Elektronische sluitingen: bij stroomuitval moet de deur automatisch ontgrendelen.
• NEN-EN 179 of NEN-EN 1125: sturingsmechanismen moet hieraan voldoen.

Paniekbalk of nooduitgangssluiting: wanneer kies je wat?

De keuze voor een panieksluiting of nooduitgangssluiting is afhankelijk van de situatie:

• Panieksluiting: verplicht in gebouwen waar veel mensen aanwezig zijn die niet vertrouwd zijn met de vluchtroute, zoals ziekenhuizen, scholen, winkels en sporthallen. Deze sluiting is te herkennen aan een horizontale stang of duwplaat die met één simpele beweging te bedienen is.
• Nooduitgangssluiting: toegestaan in gebouwen waar gebruikers bekend zijn met de vluchtroute, zoals kantoren en appartementencomplexen. Hier volstaat een deurkruk of duwplaat.

Risico’s en valkuilen in de praktijk

Verkeerd type sluiting

Een veelgemaakte fout is het toepassen van een nooduitgangssluiting waar eigenlijk een panieksluiting verplicht is, bijvoorbeeld in een winkel of sporthal. Dit kan bij een controle leiden tot afkeuring of, bij een incident, zelfs tot aansprakelijkheid.

Ontbrekende certificering

Ook komt het voor dat sluitwerk zonder CE-markering wordt gebruikt, of dat sluitingen niet geschikt zijn voor het type deur of gebruik. Daarnaast wordt documentatie van keuzes en montage vaak vergeten, waardoor je bij een keuring in de problemen kunt komen.

Geblokkeerde of verkeerd werkende deuren

Vlucht- of branddeuren worden nog regelmatig geblokkeerd door een wig, meubelstuk of omdat ze niet automatisch sluiten. Handig in het dagelijks gebruik, maar funest voor de veiligheid én in strijd met de regels.

Laat vluchtdeuren en hang- en sluitwerk altijd controleren door een expert die de actuele eisen kent. Bij BUVA adviseren we je graag en helpen we alles correct vast te leggen, zodat je bij een audit direct kunt aantonen dat alles klopt. Dat voorkomt fouten, kosten en zorgen.

Change= Leidsche Rijn Centrum, Utrecht

Een goed voorbeeld is het wooncomplex Change= in Utrecht, met meer dan 600 appartementen en collectieve vluchtwegen. BUVA werd al in de bestekfase betrokken om de functionele eisen voor vluchtveiligheid te vertalen naar concrete oplossingen.
Door vroegtijdig mee te denken met de architect en aannemer, zijn verkeerde keuzes – zoals het toepassen van nooduitgangssluitingen waar panieksluitingen verplicht waren – voorkomen. Zo is een compleet vluchtwegplan gerealiseerd dat voldoet aan de nieuwste normen én praktisch werkt voor bewoners en beheerders.

Toekomst en innovaties in vluchtwegtechniek

Ook slimme integraties met noodverlichting en camerabewaking zorgen ervoor dat een evacuatie sneller en veiliger verloopt. Voor panieksluitingen betekent dit concreet dat de totale oplossing altijd moet voldoen aan NEN-EN 1125. Onze anti-paniekbalk is bijvoorbeeld volledig goedgekeurd in combinatie met de BUVA AP4 meerpuntssluiting. Daarmee bieden wij een complete en gecertificeerde oplossing, afgestemd op de actuele eisen. Het onderscheid van BUVA zit niet in één enkel product, maar in de manier waarop ons hang- en sluitwerk als geheel op elkaar is afgestemd. Zo ben je verzekerd van een vluchtdeur die in elke situatie doet wat hij moet doen: mensen veilig naar buiten laten.

Wil je weten of jouw vluchtdeuren voldoen aan de nieuwste eisen? Laat onze experts een snelle check doen en ontvang advies op maat.